RSS

Piernik staropolski

26 lis
Piernik staropolski
Jedno z najpopularniejszych ciast kojarzących się ze  zbliżającymi się świętami Bożego Narodzenia – piernik staropolski. Zanim przejdziecie do przepisu, przeczytajcie:
Piernik – historia prawdziwa
Mało kto już w tej chwili pamięta, ponieważ współcześni nie są już tak pragmatyczni jak dawniejsi ludzie, do czego służył piernik? Tak, dokładnie! To pyszne ciastko, które zazwyczaj na wiosenne święta i te zimowe piekło się ku uciesze szczególnie dzieci. W tej chwili pierniki to miękkie ciastka, często oblane lukrem z wierzchu a przekładna lub nadziewane są marmoladą, masą orzechową lub marcepanem. Ale czy zawsze tak było ? Przyjrzyjmy się na początek nazwie, która już powinna rozwiać pewne wątpliwości. Piernik wywodzi się nazwą ze staropolskiego słowa „pierny” czyli pieprzny. Za dawnych lat, gdy z zamorskich krain, przypływały statki wyładowane wonnymi przyprawami do takich miast jak Amsterdam, Monachium, Norymberga czy Gdańsk i Toruń, ludzie mieli jeden tylko problem przy sprzedaży cennych wonności. Przechowywanie. Nikt nie wie kto wpadł na pomysł wypieczenia piernika i nikt nie potrafi powiedzieć kiedy to się stało. Można tylko stwierdzić, że w dawnych czasach przyprawy korzenne posiadały naprawdę wielką wartość. Były to między innymi cynamon, imbir, goździki, kardamon, gałka muszkatołowa, anyż, pieprz. Przyprawy te były narażone na wilgoć i często pleśniały dlatego też pewnego razu ktoś wypiekł z nich bardzo twarde ciastka, które były wzbogacone konserwującymi właściwościami miodu. Dzięki temu wydłużył się czas, w którym można było czekać na kupca. Takich pierników z początku nie jedzono bezpośrednio a używano ich głównie jako przyprawy, w szczególności do mięs. Na ich bazie do dziś pozostała zapisana w księgach średniowiecznych receptura na uzyskanie sosu piernikowego do mięs”… cdn. nastąpi na zakończenie.  ;)   

 Piernik staropolski

Składniki na trzy  formy o wymiarach 35 x 35 cm:
- 500 g prawdziwego miodu Piernik staropolski
- 250 g masła
- 1,5 szklanki cukru
- 1 kg mąki pszennej
- 3 jajka
- 3 łyżeczki sody
- 1/2 szklanki mleka
- 1/2 łyżeczki soli
- 50 g domowej przyprawy do piernika
Dodatkowo:
- ok. 900 g powideł śliwkowych
- polewa czekoladowa lub lukier
- płatki migdałowe do ozdoby
 

Piernik staropolski

W garnku podgrzewamy masło, miód i cukier – do chwili, aż cukier się całkowicie rozpuści i powstania gładka masa. Odstawiamy do przestudzenia. Sodę rozpuszczamy w mleku. Do misy miksera przesiewamy mąkę, dodajemy pozostałe składniki: sól, przyprawę do piernika, sodę rozpuszczoną w mleku, jajka – mieszamy na gładką masę. Przekładamy do szklanego lub kamionkowego naczynia, przykrywamy ściereczką i odstawiamy na 3 do 6 tygodni w chłodne miejsce (u mnie dolna półka w lodówce). Na 5 dni przed świętami wyjmujemy ciasto. Zostawiamy, aby nabrało temperatury pokojowej. Dzielimy na 3 równe porcje. Stolnicę lekko oprószamy mąką. Kolejno wałkujemy każdą porcję na grubość ok. 0,5 cm. Przekładamy na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia. Po kolei pieczemy 3 placki w piekarniku nagrzanym do 170°C (grzanie góra – dół) przez ok. 20 minut. Studzimy na kratce. Powidła lekko podgrzewamy (do powideł dodałam domową skórkę pomarańczową w rumie). Pierwszy placek smarujemy połową porcji powideł, przykrywamy drugim plackiem, smarujemy resztą powideł i przykrywamy trzecim plackiem. Całość dokładnie owijamy folią spożywczą, obciążamy (ciężką deską itp.) Odstawiamy na 1 – 2 dni. Przed świętami dzielimy piernik na 3 części. Wierzch polewamy polewą czekoladową lub lukrem i posypujemy uprażonymi płatkami migdałowymi.

Piernik staropolski

Piernik staropolski
 
Piernik staropolski
 
Piernik staropolski
 
Piernik staropolski
 
Piernik staropolski
 
Cd. „Piernik – historia prawdziwa”:
„Piernikowa kuracja
Pierniki miały także zastosowanie medyczne. Przepisywano je w średniowieczu na różnego rodzaju bolączki organizmu ludzkiego. I tak np.:
„Pochodzące z 1444 roku przekazy opisują, jak  zakonnice z klasztoru w miejscowości Vadstena wypiekały i jadły, na dobre trawienie, wzbogacone przyprawami pierniczki”. „Szwedzko-norwesko-duńskiemu królowi Hansowi, który panował w latach 1497 – 1501 lekarz ordynował pierniczki. Powodem tego był dręczący króla wyjątkowo zły nastrój, a w tamtych czasach powszechnie uważano, że dzięki pierniczkom można odzyskać dobry humor”.
Pierniki z racji magicznej wartości używane także były do wróżenia, a tradycja ta ma kilkaset już lat. Wystarczyło położyć piernika na dłoni i palcem nacisnąć na jego środek. Jeżeli piernik złamał się na trzy części, można w myślach wypowiedzieć swoje życzenie a na pewno się ono spełni.
Jeżeli chodzi o ziemie polskie to piernik przyjął się dopiero w XVIII w. i tak samo jak i w innych krajach był symbolem dobrobytu i wysokiego stanu społecznego. Legenda głosi że w skład wiana panny młodej musiały wchodzić ciastka piernikowe. A pokruszone pierniki wchodzą w skład staropolskiego sosu szarego.
Jak widać historia czasami potrafi zaskakiwać.  Mam nadzieję że wiedząc już jak wyglądały dzieje tego pysznego ciastka będziecie mogli np. stworzyć prawdziwego piernika, z pieprzem, takie jak dawniej na stołach dodawali do wszelkich potraw”. Koniec. :)  
Jeżeli jeszcze się zastanawiacie, jakie ciasto zagości na Waszym wigilijnym stole, to polecam właśnie piernik staropolski. To naprawdę ostatni dzwonek, aby rozpocząć jego przygotowanie. O przepisie przypomniała mi JolaW składnikach jest użyte masło, ale ponoć prawdziwy staropolski piernik, najlepszy jest na smalcu – Wasz wybór. Gorąco polecam, życząc smacznego i… na zdrowie.  :)  
 
 
Uprzejmie dziękuję Prezesowi Stowarzyszenia Krzewienia Kultury Słowiańskiej JAWIA Panu Szymonowi Bronimirowi Gilis za udostępnienie do wykorzystania na blogu artykułu, jego autorstwa pt. Piernik – historia prawdziwa”.
 
Piernik staropolski
 

 

Podziel się na: Share on FacebookShare on Google+Tweet about this on TwitterPin on PinterestEmail this to someoneShare on LinkedIn
Oceń przepis
Piernik staropolski
39 votes, 5.00 avg. rating (99% score)
 
Komentarze: 4

Napisano dnia 26 listopada 2018 w Ciasta

 

Tagi: , , , ,

4 Odpowiedzi na Piernik staropolski

  1. EsmeraldaZeSmakiem

    26 listopada 2018 at 06:49

    Piernik lubiłam zawsze, a od kilku lat nawet go piekę osobiście. Dziękuję za piernikową historię, bo jej nie znałam.

     
    • Danusia

      26 listopada 2018 at 15:30

      Dorotko – ta historia mnie też zaciekawiła, dlatego postanowiłam podzielić się ją na blogu. Piernik i makowiec to chyba dwa ciasta, które najbardziej kojarzą się ze świętami. Kiedyś do tej listy bym dodała jeszcze sernik, ale stał się już bardziej powszedni. :)

       
  2. Candy Pandas

    26 listopada 2018 at 11:03

    Na piernik i sernik zawsze czekamy najchętniej podczas świąt :D <3

     
    • Danusia

      26 listopada 2018 at 15:34

      Na piernik – jak najbardziej. :) Na sernik – niekoniecznie, nie dlatego, że nie lubię. Wprost przeciwnie – bywa częstym gościem na moim stole. :)

       

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Pola, których wypełnienie jest wymagane, są oznaczone symbolem *


7 + 9 =

Możesz użyć następujących tagów oraz atrybutów HTML-a: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <strike> <strong>

 
Translate »